Vorig jaar rond deze tijd, geloof ik, is de Notre Dame in Parijs afgebrand. Wereldwijde commotie… en steun  - terecht - voor de wederopbouw van dat prachtige monument. “Maar”, dacht ik toen toch ook, “waren al die mensen die zo begaan zijn met het omhulsel nu ook maar zo begaan met de inhoud”. Want als monument stralen onze kerken nog volop, maar de kern van de zaak, de Heilige Eucharistie die wij op deze Witte Donderdag zo bijzonder vieren, is ernstig in verval. En daar maakt maar een enkeling zich druk om. Een van de treurigste voorbeelden van dat verval speelde al 25 jaar geleden. Een goede vriendin van ons, een gelovige vrouw, lag in het ziekenhuis. En op zaterdagavond kwam men opnemen wat de mensen op zondag wilden eten. En zij ving op hoe dat eraan toeging in de zaal: “Kaas of rookvlees op de boterham? Melk of Karnemelk? Koffie of thee? Een hostie erbij?” “Een hostie?”, zegt de aangesprokene, “Wè is dè?” “Och”, zegt haar buurvrouw, “das zo’n klein wit dingeske van de kerk”. “Oh ja, dan doe’t er mij ook maar een hostie bij”. Een treurige illustratie van hoe er met het heilige wordt omgesprongen. Zo zie je ook bij uitvaarten vaak veel mensen naar voren komen om het Heilig Lichaam te ontvangen, terwijl men geen flauw benul heeft, van wat het eigenlijk is. Het zijn geen kwade bedoelingen. Deze mensen weten gewoon niet beter. Maar door al deze praktijken heeft het besef van het bijzondere, het heilige van de eenwording met het Lichaam van Christus, ernstige schade opgelopen. En dat is erg gevaarlijk, want met het verdwijnen van het heilige gaat het bestaansrecht van de kerk verloren en is God straks onvindbaar.

Het is natuurlijk wel een beetje lastig om hierover te beginnen tegen u. Want mensen die op Witte Donderdag naar de kerk komen, die zijn daar niet zomaar; die weten doorgaans juist wél wat de Eucharistie is. Althans? Weten… en écht kennen is natuurlijk nog twee. Ik geloof tenminste niet dat iemand van ons in staat is om helemaal te laten zien, of klip en klaar kan uitleggen, wat de Eucharistie is. Alles wat we erover kunnen zeggen, is maar tot op zekere hoogte. Tenslotte leeft in ieders hart de persoonlijke ervaring, de persoonlijke beleving, de persoonlijke diepte bij die Eucharistie. Wat gebeurt er werkelijk in je hart als Jezus tegen jou zegt: “Neemt en eet, dit is Mijn Lichaam”. De Eucharistie is geen kwestie van even gauw uitleggen en dan weet ik het. Het is een kwestie van verlangen en een levenslang groeiproces. Een verlangen om God te leren kennen en te leven vanuit vriendschap met Hem. Gevoelig voor de eucharistie word je op meerdere manieren: je kunt er eens een goed boek over lezen, je kunt erover nadenken en je kunt er actief aan deelnemen. Een tijd geleden kregen wij vanuit Rome de Instructie over het vieren van de Eucharistie. Een behoorlijke reeks aanbevelingen over wat wel en niet te doen. De precieze taakverdeling tussen lectoren, diaken, priester, misdienaar, enz. Het zijn dingen voor de buitenkant, sommige mensen vinden het maar “poespas” en door veel priesters zijn de aanbevelingen dan ook netjes aan de kant geschoven. Maar ik weet en ervaar dat juist door de hele concrete zorg voor de Eucharistie, haar heiligheid opnieuw tastbaar kan worden. En het gáát dan wel niet om de buitenkant en de versiering, maar toch: de zichtbare buitenkant stelt wel degelijk de onzichtbare binnenkant present. Misschien voel je niet dat je zou moeten of willen knielen. Misschien wel, maar ben je er niet aan toe, of schaam je je. Maar door het toch te doen, raak je letterlijk de grond en dat doet iets met je. Actieve deelname, vóórin komen zitten, meezingen, hardop meebidden, dat zijn allemaal dingen waar je misschien even doorheen moet, maar ze helpen je tenslotte wel bij het beter verstaan van de Eucharistie. En het is de moeite waard. Als je de Eucharistie écht verstaat met je hart, dan heb je alles wat nodig is om te leven. Dan ben je nooit meer alleen, want dan is God altijd bij en in jou. En als wij onze dagelijkse dag werkelijk doorbrengen, levend vanuit de Eucharistie, dan zullen wij liefhebbende, trouwe en aantrekkelijke mensen zijn. Want uiteindelijk moet het ook bij ons geen buitenkant blijven. Uiteindelijk moeten wij de liefde die wij hier van God ervaren doorgeven in de liefde voor onze naasten.

Witte Donderdag wordt gevierd als de instelling van de Heilige Eucharistie, en daarmee is het tevens een bijzondere feestdag voor onze priesters. In kapelaan Renders en pastoor Kerssemakers wil ik alle priesters dankzeggen. Dank dat zij de heiligheid van de Eucharistie met hun persoonlijke levenskeuze hebben willen onderstrepen. Nog zoiets wat voor het afbrokkelende geloof in onze wereld totaal onbegrijpelijk is geworden: dat een mens de keuze kan maken om af te zien van een gezin omwille van de dienst aan God en mensen. Het had ook niet zoveel gescheeld of dit voorjaar waren onze priesters in hun hemd gezet. Onder druk van het priestertekort in het Amazonegebied was het idee ontstaan om dan ook maar diakens voor te laten gaan in het Eucharistisch offer. Uiteindelijk heeft de Heilige Geest gezegevierd - mag je misschien zeggen - want de paus heeft het niet aan gewild om het celibaat te laten varen omwille van een praktisch probleem. Het is mij als diaken al zo vaak gezegd: “Jij zou dat toch ook gemakkelijk kunnen.” “Ja”, zeg ik dan, “voorlezen wat er in dat boek staat, die kelk omhoog houden, dat kan ik ook. Maar ik ben geen priester, ik heb mijn leven niet zo aan God gegeven zoals onze priesters dat gedaan hebben. Derhalve kan ik het dus niet. Want ik ben het niet”.

Ik hoop dat wij de komende jaren de heiligheid van de Eucharistie verder mogen leren kennen. Dat we wegen vinden om ook onze jonge mensen het bijzondere, de rijkdom, de grandeur van het heilig sacrament te doen proeven. Want het ìs een zaligmakend gegeven: God, die in de wereld komt, die zich geeft, die ieder van ons persoonlijk liefheeft en geen beter middel heeft om dat te bewijzen dan door zichzelf te geven. Dat vieren we deze dagen weer. Moge het ons opnieuw binnenbrengen in het mysterie van het heilige.

Amen.