Groter dan ons hart

Pieter Raaijmakers

22 Augustus 2020

"Wie zeg jij dat Ik ben?" 21 ste zondag jaar A (2020)

 

Jes., 22, 19-23 Rom.,11, 33-36 Mt., 16, 13-20

Het schijnt dat er in Amerika momenteel een bisschop is die zijn priesters bestraft als ze langer dan vijf minuten preken. Van mijn eerste pastoor, in Uden, heb ik geleerd om het bij zeven minuten te houden. Maar als ik soms opvang wat mensen vandaag de dag van ons geloof weten, dan denk ik dat je heel wat meer tijd nodig hebt. Anderzijds; het  gaat niet per sé om –veel weten-, het gaat er om; dat je kunt leven vanuit geloof, leven in vertrouwen op God.

Als je vandaag naar de eerste lezing kijkt, dan hoort er toch een praatje bij om een beetje snappen waar het over gaat. Het begint met een koning, Shebna, die zomaar ineens uit zijn ambt wordt gegooid. Waarom? Waarom worden de sleutels van Gods huis, schijnbaar ineens, overgedragen op Eljakim? Een paar regels eerder in dat verhaal van Jesaja lezen we over de oorzaak; deze koning Shebna  laat zich een groot praalgraf uithouwen, boven op een berg. M.a.w. Shebna is bezig om een monument op te richten, waarmee hij ook na zijn dood, vanaf de hoogte nog indruk kan maken. En dat is in Gods ogen een grof misbruik van de macht die Hij Shebna gegeven had. Hij moet de macht die hij gekregen heeft  niet gebruiken tot eigen eer en glorie, maar om het Godsvolk te leiden. En daarmee zitten we meteen in een morele kwestie, die niets aan actualiteit heeft ingeboet. Want veel of weinig, maar allemaal hebben we in zekere zin een beetje macht van God gekregen. De vraag is wat we daarmee doen. Gebruiken we die macht vooral tot eigen eer en glorie, of proberen we die macht in te zetten voor het heil van onze medemens. Dat geldt niet alleen voor regeringsleiders, pastoors of bisschoppen;dat geldt voor ieder van ons. Vaders, moeders, rijken, geleerden, allemaal hebben we een beetje macht. Iedereen heeft wel iemand in zijn omgeving die in zekere zin afhankelijk van hem of haar is.

Het Evangelie past er vandaag goed bij want ook daar gaat het om macht die overgedragen wordt van de een op de ander. Deze keer van Jezus op Petrus. Maar het begint bij die indringende vraag van Jezus; “Wie zeggen de mensen dat ik ben?" Jezus vraagt dat niet met bedoeling om bevestigd of bejubeld te worden. Hij vraagt het met het oog op Zijn naderende einde. Volgende week zullen we horen hoe Hij dat einde aankondigt. Maar voordat Jezus die weg naar Jerusalem inslaat wil Hij weten of de missie, die Hij heeft van Godswege, begrepen wordt door de mensen die Hem het beste kennen. “Wie zeg jij dat ik ben?” Het is natuurlijk ook een hele belangrijke vraag aan ieder van ons. Wie is Jezus voor jou? Voor mij?

In het Evangelie zien we een soort tegenstelling tussen wat de mensen zeggen en wat Petrus zegt. De mensen van de wereld komen niet verder dan wat ze al kennen. Zij kijken met wereldse ogen naar Jezus en zien iets van vlees en bloed, een profeet, iemand als Johannes de Doper misschien? Ze zien  een merkwaardige mens in Hem, een bijzondere mens misschien, maar wel gewoon een mens. Grote groepen mensen, ook katholieken vandaag komen niet verder dan dat. -Jezus; "unne goeie mens" en een goed voorbeeld-.  Maar dan het antwoord van Petrus; “Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God’. Petrus ziet niet met de ogen van de wereld, -of zoals Jezus het zegt-, “niet vlees en bloed hebben het u geopenbaard, maar mijn Vader die in de hemel is”. Niet met natuurlijke vermogens, niet door een sterke wil of een goed verstand is het dat Petrus Jezus in Zijn wezen kent, maar vanuit een gelovige openheid. Want alleen daarin kan de Vader iets laten zien. Petrus ziet het dus; “Hier is meer dan een belangrijk profeet! Dit is God zelf, die in de wereld is gekomen”. Het verschil tussen enerzijds het wat oppervlakkige begrip van de mensen en anderzijds het geloof van Petrus is er vandaag nog steeds. Mensen vergelijken Jezus vandaag niet meer met Elia of Jeremia of Johannes de Doper, maar ze noemen hem wel in één naam met de belangwekkende figuren uit onze tijd; Boeddha, Mohammed, Gandi of de Dalai Lama. Jezus wordt daarmee op gelijke voet gezet met andere, weliswaar bijzondere mensen; maar Hij is en blijft een gewone mens zoals zij. Petrus, en met hem onze hele Kerk belijdt toch echt iets anders; “Gij zijt de Christus, de zoon van de levende God”. En daarmee is Jezus oneindig ver verheven boven alle andere stichters van godsdiensten, bewegingen en filosofische stromingen. “Gij alleen de allerhoogste”, zingen wij in het Gloria. Dat zingen we niet alleen omdat het lied nou eenmaal zo is, we menen ook dat het zo is; Want Hij is de Allerhoogste. Dat in Jezus, God zelf onder ons gekomen is, dat is het hoogste goed dat de mensheid kon overkomen en het is de hoeksteen en het fundament van het christelijk geloof. Voor veel mensen is dat exclusieve -Jezus boven alles- stellen, onverteerbaar. Dat was in Jezus tijd al zo, -daarom hebben ze Hem ook vermoord-, en het is nog steeds zo. Voor veel mensen moet Jezus een gewone mens blijven, of een buitengewone, maar dat Hij de ene, ware God vertegenwoordigt, dat  is hen al te machtig. Maar al zijn er in de wereld inderdaad nog zoveel andere lichtpuntjes; er is maar één zon en die staat daar...

Jezus tenslotte draagt de macht over op Petrus en op de Kerk. Maar wat is dat voor macht? Bij die vraag tuimelen wij bijna als vanzelfsprekend in dezelfde valkuil. “De paus en de bisschoppen zijn de baas”. Was Jezus dan de baas? Ja, op een bepaalde manier was Hij de baas; "Hij alleen de allerhoogste". Maar zie hoe Hij dan “baas” is geworden, stervend aan een kruis, voor ons; zeker geen macht, zoals wij mensen ons dat voorstellen. Geen macht om mensen naar Zijn pijpen te laten dansen, maar uiteindelijk toch macht. Macht over de dood. En in die macht mogen wij delen.

In de Eucharistie worden wij uitgenodigd tot eenheid met Hem die machtiger is dan de dood. Eén in lijden, één in sterven, één in de dood, maar bovenal, één in eeuwig leven bij God. Mogen niet vlees en bloed ons zicht daarop verduisteren, maar moge de Vader die in de hemel is, onze ogen daartoe openen.  Amen.