Het is alweer de vierde, de laatste zondag van de Advent. Nog 3 of 4 dagen en we hebben de langste nacht van het jaar weer gehad. De  terugkeer naar de zomer wordt ingezet; eerst nog ongemerkt maar over een paar weken al weer goed te zien. Zo gaat de tijd in een cirkel, in een cyclische beweging. Zo lijkt het ook te gaan met ons leven; we worden geboren, groeien op, we worden oud en gaan weer dood. Allemaal. Een onverbiddelijk gegeven. Oppervlakkig gezien gaat het alsmaar door en is er eigenlijk geen geen richting. Zo beleven vandaag de dag velen ook de tijd; als een zinloze herhaling van de dingen. Maar voor gelovige mensen ligt dat toch een tikkeltje anders.

Ons geloof is een openbaringsgeloof. Dat wil zeggen dat het geloof te zien is doorheen de geschiedenis, dat het geloof ons ge-open-baard wordt door bepaalde, tastbare gebeurtenissen. Ons geloof is geen vrucht van hoogstaand menselijke hersengymnastiek, maar het laat zich zien in de geschiedenis zoals die in de Bijbel is opgetekend. En daarmee is ons leven en de hele mensengeschiedenis geen zinloze herhaling van zetten, maar heeft het leven een richting, een doel, een einddoel; en dat einddoel is een voorgoed thuiskomen bij God. Alles in de Bijbel en ook de komst van Jezus Christus in deze wereld, is daarop gericht; “Opdat de weg voor alle zoekers begaanbaar zij”; dat zegt één van onze eucharistische gebeden en daarmee is het doel van de komst van Christus getoonzet. Een prachtige samenvatting van die heilsgeschiedenis hoorden we net ook in de brief van Paulus aan de christenen van Rome. God heeft ons lief en Hij heeft alles gedaan wat Hij maar doen kon, om, enerzijds onze vrijheid te respecteren, anderzijds ons rakelings nabij te komen in de komst van zijn Zoon.

Vandaag lezen we in het Evangelie een stukje over de innerlijke strijd die Jozef te voeren heeft, nadat duidelijk geworden is dat zijn verloofde op een onverklaarbare manier zwanger is geworden. Juist voor het stukje Evangelie dat we vandaag lezen staat de hele geschiedenis van de geslachten van Abraham via koning David tot aan Jozef toe. Allemaal mensen die een man als vader hadden. En dan ineens dit; hier wordt een kind geboren dat geen man als vader heeft! Het brengt de rechtschapen Jozef in opperste verwarring. Rechtschapen betekent niet alleen dat Jozef een goeie man was, maar dat hij ook diepgelovig zijn leven leefde naar de wetten van het joodse geloof. En dat joodse geloof leerde hem dat de minst schadelijke oplossing voor Maria zou zijn dat hij in stilte van haar zou scheiden. Dus dat dacht hij dan maar te doen. Maar dan komt die droom die hem op andere gedachten brengt. Iemand die de Bijbel een beetje kent zal bij het horen van een dromende Jozef, onmiddellijk denken aan die andere Jozef met zijn dromen. Jozef, de zoon van Jacob, die droomt dat hij de leiding zal hebben over een groot volk; die inderdaad later via Egypte zijn volk zal redden van de hongerdood, nadat hij door de farao uit de gevangenis gehaald werd vanwege zijn vermogen om dromen te duiden. Zo zijn die dromen dus niet zomaar gekke reflexen van een uitrustend brein, maar richting-gevers aan de geschiedenis, analoog bijvoorbeeld aan Martin Luther King’s “I have a dream”. Jozef, deze zoon van de grote, gelovige koning David, gaat in op wat de profeet Jesaja al zoveel eeuwen tevoren gezegd had; “Zie, de jonge vrouw zal ontvangen en een zoon baren, en zij zal hem noemen ‘Immanuël’: ‘God-met-ons’.” Als gelovige jood kende Jozef deze profetieën en dat maakt de opdracht van de engel betrouwbaar. Wetend daarmee in de heilsgeschiedenis van God te staan is alle twijfel bij hem weg genomen. Vanaf dit moment wordt Maria niet meer zijn verloofde genoemd, maar zijn vrouw.

Wat ik maar wil betogen; als je al die losse stukjes Bijbelteksten zo op een zondag te horen krijgt, dan lijkt er soms geen kop of staart aan te zitten. Dan doen de mensen maar wat en er gebeuren zomaar allerlei vreemde dingen. Maar heus; ons geloof is de vrucht van een geschiedenis van God met mensen, van Abraham via David tot Jozef, van Jezus via de apostelen tot ons. Maar er zijn in die geloofsgeschiedenis wel een paar momenten dat je richting moet kiezen; dat is dus hier bij de maagdelijke geboorte en dat is straks bij de verrijzenis. Want dat zijn toch een paar hele moeilijke momenten voor ons aardse mensenverstand. En voor mij komt dan mijn moeder weer om de hoek kijken, met haar eeuwige “ja, jonge dat is een mysterie” bij elke vraag die ik over dat vreemde geloof van ons stelde. Want hier heeft zij natuurlijk gelijk; wijzen wij elk mysterie af en blijven we bij onze aardse empirische bewijsdrang of geven wij ons eindelijk over aan dat grote mysterie dat heel de Schepping draagt.

Jozef en Maria begrepen het allebei niet; hoe zij nou vader en moeder moesten worden van de Verlosser, maar zij gaven zich over aan het mysterie omdat ze geleerd hadden op God te vertrouwen. Mogen zo ook wij ons openstellen voor het mysterie dat God is want voor Hem is niets onmogelijk. Amen.