Onverantwoord rijgedrag veroorzaakt ongelukken, dat weten we allemaal. On-ver-antwoord rijgedrag veroorzaakt on-gelukken. Daar zitten drie heel belangrijke woorden in. Antwoord, oorzaak en geluk. En die betekenis mogen we onverkort doortrekken naar ons hele leven. On-ver-antwoord leven veroorzaakt on-geluk. Of in positieve zin; verantwoord leven veroorzaakt geluk. Als ons leven niet verantwoord is dan worden we ongelukkig. Onze samenleving heeft er de mond vol van; “je hoeft niet te geloven, je hoeft niet naar de kerk te gaan, als je maar verantwoord leeft”. 

Maar wat is dat dan; verantwoord leven? Op wie of wat geef je antwoord met je leven? Zijn het de afgoden van onze tijd, die ieder het hardst om onze aandacht schreeuwen. De vele afgoden, die als voordeel hebben dat ze tenminste zichtbaar en grijpbaar zijn; zoveel meer voor de hand liggend, dan die andere, vreemde, stille God van de Bijbel, die niet eens een naam heeft. Die God die we niet zien, die we niet kunnen pakken maar van wie wij sinds mensenheugenis wel belijden dat Hij ons geschapen heeft. Wij mogen ons, heel speciaal in deze Veertigdagentijd gelukkig prijzen met de geweldige schoonheid die ons gepresenteerd wordt door de Bijbel. En dan niet alleen poëtische schoonheid maar  een schoonheid waar je iets aan hebt.

We lezen in deze Veertigdagentijd veel uit het boek Exodus, de uittocht uit Egypte. Het lijkt lang geleden misschien, maar toch is het een blauwdruk van onze eigen uittocht. Onze eigen doortocht door dit leven, met vallen en opstaan, van geloof en ongeloof, toch op weg naar het beloofde land. Vandaag horen we dat prachtige, betekenisvolle verhaal van Mozes; de roeping van Mozes, bij de brandende doornstruik. En net als hier bij Mozes is het vaak in de stilte, de kaalheid en de verlatenheid van de woestijn, dat mensen gevoelig worden voor de stem van God. En het gaat dan niet alleen letterlijk om een woestijn; ook ons eigen leven kan zich voordoen als een woestijn van verlatenheid en zinloosheid. Maar terug naar Mozes. Stel je even voor, deze Mozes, die toch opgegroeid is aan het hof van de Farao, echt een kind van de high society, de super-rich; diezelfde Mozes loopt hier onvrijwillig in de woestijn achter een paar schapen aan. Oh zeker, voor ons is het misschien een romantisch plaatje, maar ik kan u verzekeren dat schapen hoeden in de woestijn destijds allesbehalve romantisch was. “Mozes” zegt God. Ja, God kent ieder van ons bij onze naam.  “Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien”. Maar Mozes zelf had de ellende van dat volk ook heel goed gezien. In blinde woede daartegen protesterend sloeg hij zelfs een slavendrijver dood, en is vervolgens de woestijn ingevlucht. Maar hier in de stilte van de woestijn, komt Mozes erachter dat hij niet kan blijven vluchten voor de waarheid en raakt hij opnieuw gevoelig voor de stem van God.  

“Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien en Ik daal af om mijn volk te bevrijden”. Als je heel goed kijkt, dan is het toch een merkwaardig gesprek tussen God en Mozes. God geeft Mozes namelijk helemaal niet de opdracht om naar Egypte te gaan, die conclusie lijkt Mozes zelf te trekken. Hij had ook kunnen zeggen; “Oke God, ik hoor dat U uw volk gaat bevrijden. Heel mooi, doe Uw best, succes ermee”. Maar nee, Mozes antwoordt met zijn eigen leven op de stem van God. Hij voelt dat God hem nodig heeft. Het is een mooi voorbeeld van het partnerschap tussen God en mensen. Later zien we natuurlijk ook Jezus, zo met Zijn leven, antwoord geven aan God.  

Antwoord geven, dat is dus de sleutel tot geluk. Dat was het in de tijd van Mozes, en dat is nu nog precies hetzelfde. Ook wij lopen dagelijks tegen allerlei situaties aan waar we kunnen kiezen tussen antwoord geven of wegdraaien van onze verantwoordelijkheid. Of het nou gaat over de vraag wie de afwas moet doen, of dat het gaat over antwoord geven aan onze democratische plicht om te gaan stemmen.  Of misschien dezer dagen de vraag om al dan niet een Oekraïns gezinnetje in huis op te nemen. Antwoord geven op wat God van ons vraagt, dat leidt tot geluk. Maar…….. .iedere mens kan alleen zijn of haar eigen antwoord geven. Niemand kan het antwoord voorschrijven dat een ander zou moeten geven. God zegt niet; “Mozes ga”, maar dàt Mozes gaat, is zijn eigen antwoord in vrijheid. Dat is ook zo’n prachtig geschenk van God. Niemand kan jouw leven bepalen. Jij bent immers uniek in je relatie met God en met de mensen, maar antwoorden moet je wel; met jouw antwoord.   

Ik wil nog graag een ander element belichten uit het verhaal van Mozes. De Godslamp, het vlammetje boven het tabernakel, dat natuurlijk staat voor Gods aanwezigheid in het Lichaam van Christus verwijst ook naar de betekenis van de brandende doornstruik; “Doe je sandalen uit want de plaats waar je staat is heilige grond”. Zo belangrijk in deze tijd waarin niets meer heilig lijkt! Laten we één plekje koesteren dat ons eraan blijft herinneren dat we op heilige grond leven. Dat alles wat we doen en hebben en krijgen ons gegeven wordt door Hem die ons zegt; “Doe hier je sandalen uit want de plaats waar je staat is heilige grond”.

In het Evangelie tenslotte lezen we dat God ons veel kansen wil geven. De onvruchtbare vijgenboom die niet aan de verwachtingen beantwoordt wordt niet omgehakt. God heeft geduld met ons. Hij geeft ons steeds nieuwe kansen om toch nog tot antwoord te komen, misschien volgend jaar. Wat een geluk dat wij niet enkel mèt en voor onszelf leven in een ijzig, koud heelal. Dat er, hoe dan ook, Iemand is die van ons houdt, Iemand die ons aanspreekt, Iemand die ons iets vraagt. Dat er Iemand is die op ons antwoord wacht, ook al moet Hij lang wachten, ook al moet Hij soms heel lang wachten. Laten we, naar het voorbeeld van Christus, verantwoord proberen te leven. Zo, dat ons leven het mooiste antwoord is op de bedoelingen van onze Schepper; dat we inderdaad beeld van God zijn. Amen.