Vandaag lezen we het Evangelie van wat wel “de ongelovige Thomas” wordt genoemd, en dat is om meerdere redenen een heel interessant verhaal. Op de eerste plaats denk ik, zullen heel veel mensen zich in Thomas herkennen. Hoeveel moeite hebben velen van ons niet om te geloven in de verrijzenis, zonder zelf gezien te hebben. Het is toch ook een zo groot en onvoorstelbaar wonder; we willen wel, maar als we eerlijk zijn is er iets in ons dat zegt; “het kan niet!” Slimme theologen hebben allerlei constructies bedacht om het voor een gewoon mensenverstand aannemelijk te maken, maar ja, als je die dan gelooft, dan is er destijds eigenlijk helemaal niets bijzonders gebeurd! De wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging was gewoon een hele efficiënte manier van -samen delen-. Het lopen over het water was gewoon in een ondiep stuk van het meer, of er lagen stenen waar Jezus over liep. De storm die plotseling ging liggen, dat was toeval; dat gebeurt wel vaker rond het meer van Galilea. De verrijzenis is slechts een wensdroom van zijn leerlingen. Zij voelen zich zo verbonden met Jezus, dat zij het gevoel hebben dat Hij niet echt dood is. Zoals wij dat ook van een dierbare overledene kunnen zeggen; “Het is net of hij of zij er nog is!” En voor de leerlingen gold dat dan in hele sterke mate. Allemaal helemaal niet zo buitengewoon dus. Maar als het dan allemaal niet zo buitengewoon geweest is, dan vraag ik mij toch af waarom we het er 2000 jaar later, in de hele wereld, nog steeds over hebben.

Afijn, bij onze aarzeling om maar eenvoudigweg te geloven bevinden wij ons in elk geval in goed gezelschap, tenminste als je de leerlingen van Jezus goed gezelschap mag noemen. Zij hebben er allemaal moeite mee om te geloven. Het begint al bij Petrus als Jezus nog leeft en Hij zijn lijden, sterven en verrijzen aankondigt. Petrus reageert alleen op lijden en sterven. Dat Jezus zegt dat Hij ook zal verrijzen, dat komt schijnbaar helemaal niet binnen! En als Jezus dan verrezen is, en ze zien het lege graf, ook dan gaat er bij hen geen lichtje op, in de zin van: “Ach ja, dat had Hij toch ook gezegd: dat Hij zou verrijzen!” Als Maria zegt Hem gezien te hebben, noemen ze het beuzelpraat. Als Hij aan twee anderen verschijnt, die daarvan vertellen, worden zij niet geloofd. En als Jezus tenslotte aan de elf verschijnt, maakt Hij hen een verwijt, dat ze geen geloof aan hen geschonken hebben. Dat kunnen we lezen in het Evangelie van Marcus.

En vandaag in het Evangelie van Johannes zien we dat de leerlingen zich als angsthazen opgesloten hebben. Niks verrijzenisgeloof. Angst en beven voor de Romeinen en de Farizëen dat ze ook achter hen aan zullen komen. En dan staat Jezus ineens in hun midden. En niet zomaar als een nieuwe mens, maar mèt de wonden van de kruisdood duidelijk zichtbaar. Het lijden is overwonnen, maar het is wel een realiteit. Zo is ook het leven van een christen geen gegarandeerd feest van rozengeur en maneschijn, geen onrealistische “flower power”. Christen zijn betekent ook een kruis dragen. Ieder zijn of haar eigen verantwoordelijkheid. Maar wij mogen de ellende om ons heen niet verdoezelen met een mooie droom over God en de hemel waar het allemaal wel goed komt. En ook de pijn en het verdriet in ons eigen leven moeten we niet wegmoffelen maar aankijken. Realistisch. Maar Jezus leert ons ook dat het nooit hopeloos is.

Maar het tonen van de kruiswonden heeft nog meer betekenis. Het toont de ultieme barmhartigheid van onze God tegenover onze zonden. Want al hebben wij zelf Jezus niet gekruisigd, dagelijks slaan wij kleine spijkertjes in de levens van andere mensen. En de wonden van de verrezen Christus, laten ons zien hoe groot de barmhartigheid van onze God is. “Vrede, zij u” en nog eens “vrede zij u”. Niets van het  verwijt dat toch zo voor de hand zou liggen; “Mooie vrienden zijn jullie, je hebt mij mooi in de steek gelaten” Nee. “Vrede zij u”.

En dan onze ongelovige Thomas. Zoals ik net al heb laten zien is de ongelovige Thomas echt niet veel minder gelovig dan de rest. Geen van allen immers hebben ze geloofd op het woord van een ander. Pas hier, als Jezus zelf  voor hen staat, dan dringt het door en maakt de diepe angst plaats voor grote vreugde; zoals het Evangelie vertelt. Thomas gaat om precies dezelfde reden geloven als al die anderen; als hij Hem zelf ziet. Er is nog wel één kolossaal verschil. Tot nu toe heeft men Jezus voor van alles aangezien; voor een profeet, voor de Messias, of Hij werd ook wel de Mensenzoon genoemd. Maar hier, deze Thomas is de eerste die het ronduit belijdt; “Mijn Heer en mijn God”. Thomas is de eerste die tot de conclusie komt, dat het allemaal geen vrome dromerij is geweest waar ze mee bezig waren, maar dat in Jezus, God werkelijk zelf naar ons is toegekomen. De reactie van Jezus op de uitroep van Thomas zouden we kunnen zien als een licht verwijt aan hem; “Zalig zij die niet gezien en toch geloofd hebben”. Dat moge zo zijn, maar de boodschap is toch vooral aan ons gericht. “Zalig zij die niet gezien en toch geloofd hebben”. Laten we dat elkaar toewensen, dat we steeds meer mogen groeien in die overtuiging van de onbegrensde liefde van God voor ons. Want dan niet lijfelijk meer onder ons; die Liefde van “in den beginne”, die is, die was en die zal zijn. Daar heeft Jezus niets aan veranderd maar Hij heeft haar zichtbaar gemaakt voor degenen die willen zien. Amen.